Yabancıların Yatırım Yapmak Suretiyle İstisnai Türk Vatandaşlığı Kazanımı
Gayrimenkul Yatırım Fonu veya Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Katılma Paylarına Yatırım Yapmak Suretiyle Vatandaşlık veya Uzun Dönemli İkamet İzni Başvurusunda Bulunacak Yabancıların Uygunluk Belgesi Almak için Kurulumuza Yapacakları Başvurularda Uygulanacak Usul ve Esaslar
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin (Yönetmelik) 20 nci maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendinde 6/1/2022 tarih ve 31711 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklikle "En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını en az üç yıl elinde tutma şartıyla satın aldığı Sermaye Piyasası Kurulunca tespit edilen." yabancıların istisnai olarak Türk vatandaşlığını kazanabileceği, söz konusu döviz tutarlarının işlem öncesinde Türkiye’de faaliyet gösteren bir bankaya ve bu bankaca da Merkez Bankasına satılacağı, bu konuya ilişkin uygulama esaslarının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirleneceği hüküm altına alınmıştır. TCMB tarafından konuya ilişkin olarak “Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı” yayımlanmıştır.
Ayrıca, aynı yatırım kapsam ve tutarının 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendine göre yapılacak kısa dönemli ikamet izni ile Göç Politikaları Kurulunun 26.04.2017 tarih ve 2017/02 sayılı Kararı uyarınca Kanunun 43 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre yapılacak uzun dönemli ikamet izni talepleri için de esas alınması uygun görülmüştür. Bu çerçevede, yabancı yatırımcılarca gerek vatandaşlık gerekse ikamet izni başvurularında kullanılmak üzere asgari yatırım şartının sağlandığını tevsik etmek amacıyla Kurulumuzdan talep edecekleri "Uygunluk Belgesi" başvuruları Kurulumuzca aşağıdaki usul ve esaslar çerçevesinde sonuçlandırılacaktır.
a) Vatandaşlık ve uzun dönemli ikamet izni için Kurulumuza yapılacak başvurular
Uygunluk belgesi almak amacıyla başvuruda bulunacak yabancı kişi, adı, soyadı, doğum tarihi, yabancı kimlik numarası, adres ve iletişim bilgileri, MKK sicil numarası ile sahip olduğu gayrimenkul yatırım fonu (GYF) veya girişim sermayesi yatırım fonu (GSYF) katılma payları ile ilgili yatırım bilgilerini ve sahip olunan GYF veya GSYF katılma paylarının MKK nezdinde "Vatandaşlık Blokaj Alt Hesabı" nda bloke edildiğini gösterir belgeyi içeren yazılı başvuruyu pasaport fotokopisi ekte sunulmak suretiyle Kurulumuza yapacaktır. Başvurunun yabancı kişi adına vekil tarafından yapılması durumunda, başvuruya ilişkin tüm işlemlerin yürütülmesini sağlayacak hükmün vekâletnamede bulunması gerekmektedir.
b) Kurulumuzca MKK'dan bilgi istenmesi
Kurulumuzca gerekli belgelerin eksiksiz olarak teslim edildiği tarihten itibaren 2 işgünü içerisinde Merkezi Kayıt Kuruluşu'na (MKK) yapılacak yazılı talep ile, ilgili yabancı kişinin MKK'da kaydi olarak takip edilen GYF veya GSYF katılma payına Yönetmelikte aranan asgari kapsam ve tutarda sahip olup olmadığı bilgisinin 3 iş günü içerisinde Kurulumuza bildirilmesi talep edilir. MKK'ya iletilecek yazıda gerçek hak sahipliğinin tespit edilmesini teminen başvuruya konu kişinin MKK sicil numarası ile kimlik bilgilerine yer verilir.
c) MKK tarafından yapılacak işlemler
i. GYF veya GSYF katılma paylarının 3 yıl elde tutulması şartıyla yatırım yapılması suretiyle yabancı yatırımcılarca vatandaşlık veya ikamet izni başvurusu yapılmasını teminen, katılma paylarının yatırımcı hesabına aktarıldığı tarihte MKK tarafından bloke edilmesi ("Vatandaşlık Blokaj Alt Hesabı"nda) gerekmektedir. Bu kapsamda, yatırımcı tarafından bloke işlemlerinin gerçekleştirilmesi talebiyle ilgili yatırım kuruluşuna/kuruluşlarına başvuruda bulunulması ve söz konusu taleplerin ilgili yatırım kuruluşunca/kuruluşlarınca MKK'ya iletilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, GYF ve GSYF katılma payları üzerinde yatırımcı talebi ile tesis edilen blokaj işlemi ihtiyari nitelik taşımakta olup, yatırımcının GYF ve GSYF katılma payları üzerindeki tasarruf hakkını engellememektedir. Bu kapsamda, yatırımcının söz konusu blokaj işlemini kendi isteği ile kaldırmak suretiyle GYF ve GSYF katılma paylarını satma, devretme, vatandaşlık sürecini iptal ettirme hakkı bulunmaktadır.
ii. Yönetmeliğin 20 nci maddesinin altıncı ve onuncu fıkraları ile TCMB’nin “Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı” hükümleri çerçevesinde asgari 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında GYF veya GSYF katılma payının fondan alım işlemi öncesinde ilgili döviz tutarının Türkiye’de faaliyet gösteren bir bankaya ve bu bankaca da Merkez Bankası’na satılıp satılmadığı ve bu işlem sonrasında sahip olunan Türk Lirası tutarlar ile GYF veya GSYF katılma payının fondan alımının yapılıp yapılmadığı tespit edilir.
iii. Yatırımcının Yönetmelik çerçevesinde vatandaşlığa hak kazanması için ilgili katılma paylarına, asgari tutar yatırım şartının sağlandığı tarihten itibaren 3 yıl boyunca kesintisiz olarak sahip olması gerekmekte olup bu kapsamda katılma paylarının satış ve devir gibi işlemlerle yatırımcı iradesi ile azaltılmaması gerekmektedir.
iv. Döviz kurunun değişmesi neticesinde katılma paylarının değerinin 500.000 ABD Dolarının altına inmesi vatandaşlık başvurusunu ve/veya kazanımını etkilemez.
v. Yatırımcıların kendi iradesi dışında GYF veya GSYF'nin değerinde veya katılma belgesi sayısında azalma olması (Fonun iç tüzük ve ihraç belgesinde yer alan hükümler uyarınca nakit kar payı ve/veya katılma payı iadesi veya tasfiye gibi işlemlerle) durumunda, asgari yatırım şartı kaybedilmiş sayılmaz.
vi. MKK tarafından başvuru sahibi yabancı kişinin Yönetmelikte aranan asgari kapsam ve tutarı TCMB’nin “Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı” hükümleri çerçevesinde sağladığının tespit edilmesi halinde durum 3 iş günü içerisinde Kurula bildirilir.
vii. Yönetmelik'in 20. maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendi kapsamında yapılacak istisnai vatandaşlık başvurularında dikkate alınacak 3 yıllık süre içerisinde GYF/GSYF katılma payları üzerinde ayni hak, haciz, ihtiyati tedbir/ihtiyati haciz veya katılma paylarının mülkiyet hakkını sınırlayacak nitelikte herhangi bir takyidat bulunması durumunda; Yönetmelik'te aranan "3 yıl elde tutma şartı ile satın alınması" şartının sağlanmamış olduğu değerlendirilir.
viii. MKK tarafından yapılacak haftalık kontrollerde katılma payları üzerindeki blokenin kaldırılması, satış ve devir kaydıyla hesap bakiyesinde azalma veya katılma payları üzerinde ayni hak, haciz, ihtiyati tedbir/ihtiyati haciz veya mülkiyet hakkını sınırlayacak herhangi bir takyidat bulunduğu tespit edilen yatırımcılar 3 işgünü içinde Kurula bildirilir. Bunun üzerine Kurulca, T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne ve başvuru sahibine gerekli bildirimler ivedilikle yapılır.
d) Başvurunun sonuçlandırılması
MKK'dan alınan yazı üzerine yatırım şartlarının taşındığı hususunun tevsik edilmesi üzerine "Uygunluk Belgesi" 2 iş günü içerisinde düzenlenir. Aynı anda yabancının kendisine, Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne gönderilecek olan "Uygunluk Belgesinin" içeriğinde yabancı kimlik numarası, adresi ve iletişim bilgileri yer alır. Ayrıca başvuru sahibinin kimlik bilgilerini gösterir nitelikte olan belgelerin (pasaport, ikamet belgesi vb.) bir örneği de yazı ekinde Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne iletilir.
Aranan şartların yerine getirilmediğinin tespit edilmesi halinde ise bu durum başvuru sahibine bildirilir.